دست نوشته های یک داور شطرنج؛ بخش اول
من داور خود بودم !!
شطرنج امروز نه تنها در زمینه مسائل آموزشی و مربیگری دارای اهمیت است و همه ساله مطالب متنوع و نویی در این زمینه منتشر می شود بلکه یکی دیگر از جنبه های آموزشی و مهم شطرنج که کاربرد و هواخواه بسیاری به خصوص در کشور عزیزمان،ایران دارد، بحث داوری شطرنج می باشد.هر ساله کتاب قوانین شطرنج با ویرایش و اصلاحیه جدید راهی بازار می شود اما باید اذعان کرد که این کتاب تنها در برگیرنده قوانین کلی شطرنج است و هنگامی که این قوانین در مرحله عمل قرار می گیرند مسائلی بغرنح را پیش می آوردند که نه تنها بازیکنان بلکه بسیاری از داوران در مواجهه با اجرای قوانین برداشتهای گوناگونی از آنها استنباط می کنند."گرت گیسن" داور شناخته شده شطرنج جهان که قضاوتهای وی در مسابقات بسیار بزرگی در یاد و خاطره علاقمندان به شطرنج حک شده است در سلسله مقالاتی در پایگاه خبری آموزشی کافه شطرنج به سوالات علاقمندان به داوری شطرنج از سرتاسر جهان پاسخ می دهد که در ادامه مطلب برگردان جدیدترین بخش از آن که در ماه مارچ جاری منتشر شده است را ملاحظه می فرمایید.
دست نوشته های یک داور شطرنج - مارچ 2012 (بخش اول)
به قلم: "گیرت گیسن" / مترجم: غلامرضا خواجویی نژاد / زیر نظر: دکتر علیرضا مو سیعلی داور فدراسیون جهانی شطرنج
سوال: سلام "گیرت" من سوالی با استناد به ماده 8.7 از قوانین شطرنج دارم:
"در پایان بازی هر دو بازیکن باید هر دو برگه ثبت حرکات را با درج نتیجه بازی امضاء نمایند.این نتیجه حتی در صورتی که اشتباه باشد پا بر جا می ماند،مگر آنکه داور طور دیگری تصمیم بگیرد."
در این بازی که مد نظر است کنترل زمانی به صورت 90 دقیقه برای انجام 30 حرکت به اضافه 60 دقیقه برای انتهای بازی که پایان این بازی به روش سریع تمام شد،منظور می شود.سفید که در این بازی در تنگی وقت نیست،حرکت سی ام خود را انجام می دهد.سیاه که تنها چند ثانیه وقت دارد حرکتش را انجام می دهد و ساعت را می زند.ساعت استفاده شده در این بازی دیجیتالی است.اکنون سفید باید حرکت سی و یکم خود را را انجام دهد.او ناگهان متوجه می شود 60 دقیقه به زمان هر یک از بازیکنان افزوده شده است. همچنین نمایشگر ساعت سیاه در این لحظه نماد پرچم چشمک زن را نمایش می دهد،سفید اعای پیروزی می کند چرا که به عقیده او سیاه از محدوده زمانی تخطی کرده است.
فردی که او را آقای "الف" می نامیم در این لحظه دخالت می کند.بازیکن سفید فکر می کند که او داور است چرا که در دو دور قبلی او قرعه کشی مسابقات،اعلام قرعه مسابقات ،اعلام شرع مسابقات و سایر موارد مربوط به داوری را انجام میداده است .وی رو به بازیکنان می گوید: سیاه از محدوده کنترل زمانی تخطی نکرده است و با آنکه ساعت وقت اضافه شده به ساعت سیاه را نمایش می دهد و علاوه بر این علامت چشمک زن پرچم ساعت سیاه نمایش داده می شود اما این امر به منزله اثبات تخطی سیاه از محدوده کنترل زمانی نیست.آقای "الف" اصرار دارد بر اینکه این امراز ویژگیهای ساختاری ساعتهای دیجیتالی است و نمی توان بر اساس آن ثابت کرد که از محدوده کنترل زمانی تخطی انجام شده است. بازیکن سفید هنوز فکر می کند که آقای "الف" داور مسابقات است و از نحوه کار ساعتهای دیجیتالی آگاهی دارد.در نتیجه بازی را ادامه می دهد و پس از چندین حرکت دو بازیکن به تساوی توافق می کنند.
سفید نتیجه بازی را به صورت (½-½) در برگه ثبت بازی درج می کند اما آن را به امضاء نمی رساند،چرا که با ادامه بازی موافق نبوده است.چند دقیقه بعد در گفتگویی در حضور داور واقعی بازی،"آقای الف" و بازیکن سفید مشخص می شود که "آقای الف" داور نبوده و داور رسمی بازی (که او را "آقای ب" می نامیم) در اتاقی دیگر و بیرون از سالن مسابقه در نقش فروشنده بار حضور داشته است!!.
در این بحث عنوان می شود که ساعت بازی تعداد شمارش حرکات را نشان نمی دهد بنابراین، بازیکن سفید که در حقیقت ادعای درستی کرده بوده است،نتیجه تساوی را به عنوان نتیجه بازی نپذیرفته و ادعای برد می کند."آقای ب" به دقت به گفته های بازیکن سفید گوش می دهد و تصمیمش را در مورد بازی به تعویق می اندازد.
دو هفته بعد او تصمیمش را اعلام می کند: تساوی! . دلیل آن: چونکه بازیکن سفید نتیجه را در برگه ثبت بازی درج نموده است و اینکه او برگه ثبت را به امضاء نرسانده به سرنوشت نتیجه بازی مربوط نمی شود. در حقیقت بازیکن سفید به دلیل اینکه از داور رسمی مسابقه که در قبال وی مسوول می باشد، کمک نگرفته است ،لذا ادعایش پذیرفته نیست و همچنین سفید تنها در این مورد که داور در آن زمان در سالن حضور نداشته و "آقای الف" اطلاعات غلط در مورد کارکرد ساعت به وی داده، به بحث پرداخته است.
سوال اول: آیا اینکه سفید برگه ثبت بازی را امضاء نکرده ربطی به سرنوشت نتیجه پیدا نمی کند؟
سوال دوم: فرض می کنیم که سفید برگه ثبت را امضاء کرده و ادعا می کند که مجبور به ادامه بازی پس از ادعای اولش بوده است،آیا هنوز ادعای برد او پا برجا می باشد؟
به عقیده من بسیاری از بازیکنان و داوران از کارکرد ساعتهای دیجیتالی آگاهی کافی ندارند.با تقدیم احترام "گانتر دلین از بلژیک."
پاسخ سوال اول: حقیقت این است که به عقیده من، وقت بازیکن سیاه پیش از آنکه تکمه ساعت را بزند، افتاده است.آیا او بازنده شده است؟ بله همینطور است.به خاطر اینکه او حرکت سی امش را انجام داده اما حرکت سی امش تکمیل نشده، چرا که حریف ادعای افتادن وقت حریف را نموده و بنا براین بازنده است.من نظر شما را به ماده 6.9 از قوانین شطرنج جلب می کنم:
"غیر از موارد مشمول ماده های 1-5( الف) و (ب) یا 2-5 (الف) و (ب) و (ج) ،اگر بازیکنی تعداد حرکت های مقرر را در زمان مشخص شده انجام نداده باشد،بازی را باخته است.اما اگر پوزوسیون طوری باشد که حریف نتواند شاه را با هیچ سلسله حرکات قانونی ممکن کیش و مات کند،بازی مساوی است."
این بند قانونی بدین معنی است که تنها کافی نیست که شما حرکتی که به محدودیت زمانی پایان می دهد را انجام دهید بلکه باید تکمه ساعت را زده باشید.تنها در مورد کیش مات و یا پات نیازی به زدن تکمه ساعت نمی باشد به خاطر اینکه کیش و مات و پات فوراً به بازی خاتمه می دهد.
همچنین بسیار واضح است که دخالتهای آقای "الف" قانونی نبوده است ،اما این کاملاً قابل فهم است که بازیکن سفید او را به عنوان داور و مسوول برگزاری قبول داشته است و بر همین اساس تصمیم گیری کرده است.
این دراغلب موارد اتفاق می افتد که بازیکنان تصمیمات یک داور را به آسانی قبول می کنند چرا که آنها اعتقاد دارند که داوران قوانین را به صورت کامل میدانند و در نتیجه بر همین اساس به بازی ادامه می دهند.
در این بازی بازیکنان به بازی ادامه داده اند.بازیکن نتیجه این بازی را به عنوان تساوی تایید کرده است.اما از امضاء آن به نشانه اعتراض به تصمیم داور امتناع نموده است.به عقیده من او با این عمل نشان داده است که هنوز با تصمیم اتخاذ شده موافق نیست.
با در نظر گرفتن این نکته که فردی غیر مسوول در این مورد دخالت کرده و در حالی که داور مسابقه در سالن حضور نداشته و با توجه به اینکه بازیکن درست پس از بازی اعتراض نموده است، به عقیده من پر واضح است که باید ادعای وی را پا برجا دانست.
پاسخ سوال دوم: مدتهای مدیدی بر این عقیده بودم که هنگامی نتیجه بازی پا بر جا می ماند که بازیکنان برگه ثبت بازی را به امضاء برسانند،اما اکنون بر این امر که همیشه اینگونه باید باشد،نیستم.بگذارید این موردی را که شما اظهار نموده اید مورد بررسی قرار دهیم.به عقیده من منطقی است که به همین روش دراین مورد تصمیم گیری کرد به شرط اینکه بازیکن درست پس از بازی اعتراض کرده باشد.در غیر این صورت اوضاع بغرنج می شود.
سوال: آقای "گیرت" عزیز من یک داور محلی در منطقه "باواریا" در آلمان هستم.در جلسه مباحثه کمیسیون داوران فدراسیون شطرنج آلمان موضوعی که در ذیل خواهد آمد را مطرح کردم و شرکت کنندگان در جلسه (که در بین آنها چندین داور ملی حضور داشت) هر یک موضع متفاوتی درقبال آن داشتند.تصمیم شما در این مورد در صورتی که شما داور بودید و شاهد اتفاقات پیرامون آن بودید، چیست؟(در این مورد کنترل زمانی به صورت 2 ساعت برای 40 حرکت به اضافه 1 ساعت برای باقی بازی بود با ذکر این نکته که شما می توانید آن را به کنترل زمانیهای دیگر هم بسط دهید)
1. سفید حرکت چهلم را انجام می دهد و ساعت را می زند.
2. سیاه که در تنگی وقت شدید است حرکت چهلمش را انجام می دهد اما ساعت را نمی زند.(فراموش می کند و یا با توجه به عمل حریف که در بند سوم می آید متعهد به زدن ساعت نیست)
3. سیاه حرکت چهل و یکم خود را انجام می دهد ( با توجه به اینکه سیاه ساعتش را نزده در نتیجه نیازی به زدن ساعت در بند دوم نمی باشد)
4. پرچم سیاه می افتد.
تمامی این صحنه ها توسط داور مشاهده می شود.
سوال اول: آیا سیاه با توجه به بند 6.9 بر اساس افتادن زمان ساعتش بازنده میشود؟ وی حرکت چهلمش را کامل نکرده است.
سوال دوم: یک مثال دیگر: میان بخشهای سوم و چهارم، سیاه حرکت چهل و یکم را انجام می دهد ما قبل از زدن ساعت پرچم ساعتش می افتد.(بند چهارم).آیا او در اینجا با توجه به ماده قانونی 6.9 از قوانین شطرنج به دلیل افتادن وقتش بازنده است؟ با توجه به اینکه او حرکت سی و نهمش را کامل کرده است.
با تشکر فراوان: "جورج ویسبورد از آلمان".
پاسخ سوال اول: شما اظهار داشتید که داور تمامی این صحنه ها را شاهد بوده است .با توجه به این امر من نظر شما را به ماده 6.9 از قوانین شطرنج جلب می کنم:
"پرچم هنگامی افتاده محسوب می شود که یا داور این امر را مشاهده کند و یا یکی از دو بازیکن به درستی مدعی افتادن پرچم شود."
بازیکن سیاه حرکت چهلمش را کامل نکرده است و لذا نتوانسته از محدوده زمانی اول به سلامت عبور کند.اگر داور چنین صحنه ای را شاهد باشد باید کارش را به درستی انجام دهد و با دخالت در بازی اعلام کند که بازیکن نتوانسته محدوده زمانی را پشت سر بگذارد و در نتیجه بازنده است.
پاسخ سوال دوم: دوباره اگر داور بخواهد کارش را به درستی انجام دهد باید همانطور که در پاسخ سوال اول گفتم عمل کند.
اما اوضاع در صورتی که داور شاهد افتادن پرچم نباشد فرق می کند و بازیکن سیاه حرکت چهلمش را انحام داده و یا حریف ادعایی در این مورد نکرده باشد. در این وضعیت مشخص نیست که چه هنگام افتادن پرچم اتفاق افتاده است.
اگر داور در این صحنه شاهد افتادن پرچم پس از حرکت چهلم یکم سفید باشد و یا حریف پس از انجام حرکت چهل و یکم، ادعای افتادن پرچم ساعت را بکند دراین صورت باید بازی ادامه یابد.
در ضمن اذعان شاهدان را در این مورد نمی توان ملاک قرار داد حتی اگر آن شاهدان مورد اطمینان ترین باشند.ماده قانونی 6.8 را مطالعه نمایید.
سوال: در یکی از بازیهایی که من به تازگی انجام دادم،حریف من شاهش را از خانهe1 به خانهd1 حرکت داد.پس از چند دقیقه در حالی که به نظر می رسید دچار فراموشی شده است چنین کرد:
1) شاهش را لمس نمود و از خانهd1 به خانهb1 حرکت داد.
2) رخش را از خانهa1 بهc1 حرکت داد.
(3 ساعت را زد.
در این هنگام من با لحن مهربانی به او هشدار دادم که او شاهش را قبلاً حرکت داده است و در نتیجه نمی تواند قلعه برود..او حرکتش را برگرداند و من به دلیل اینکه نوبت حرکت با او بود و ساعت من در حال کار کردن بود، ساعت را زدم.سپس من به او هشدار دادم که چون شاه را لمس نموده لذا باید با آن حرکت کند.
آیا ادعای من در مورد حرکت حریف با شاه به خاطر لمس آن صحیح بوده است؟ و یا چون قصد او انجام حرکت شاه-قلعه بوده و چون این یک حرکت قانونی نبوده است و درحالی که قصدش انجام حرکت با شاه نبوده، آیا او مجاز به انجام حرکتی دیگر می باشد؟"جف لوین" از آمریکا
پاسخ: بله ادعای شما صحیح و حق با شما در مورد انجام حرکت حریف با شاه به دلیل لمس آن می باشد.باید توجه داشت که اگر او حرکتی قانونی با شاه نداشته باشد لذا باید حرکت قانونی دیگر را انجام دهد.اما در اینجا باید نکته دیگری را عنوان کنم و اینکه من با داوران و یا بازیکنانی که عقیده دارند که در چنین وضعیتی که بازیکن به شاه و رخ به منظور انجام حرکت شاه- قلعه که مجاز به انجام آن نبوده است دست زده و همچنین برای انجام حرکت مجازی دیگر با شاه هم مجاز به انجام حرکت نیست، لذا باید به دلیل لمس رخ با این مهره حرکت کند، موافق نبستم چرا که بازیکن قصد انجام حرکت شاه-قلعه را داشته و این حرکت با لمس شاه آغاز می شود و لمس رخ را نباید مد نظر قرار داد.
دست نوشته های یک داور شطرنج - مارچ 2012 (بخش دوم)
به قلم: "گیرت گیسن" / مترجم: غلامرضا خواجویی نژاد / زیر نظر: دکتر علیرضا موسیعلی داور فدراسیون جهانی شطرنج
سوال: آقای "گیسن" عزیز، من در یک مسابقه استاندارد با کنترل زمانی 60 دقیقه برای هر بازیکن به عنوان سرداور مسابقه حضور داشتم و در عین حال هم به عنوان بازیکن ، بازی می کردم.در دور چهارم این مسابقات حریف من (که او را "لوک" می نامم) حرکت شاه قلعه را طوری با دو دستانش و با سرعت انجام داد که من نتوانستم تشخیص دهم که او ابتدا شاه را لمس نموده و یا رخ را. من قصد داشتم تا حریف را مجبور به انجام حرکت رخ کنم اما با توجه به اینکه به عنوان داور هم در مسابقات حضور داشتم لذا از این امرکه ممکن است حریف دلخور شود، خودداری نمودم.
در بازی دور آخر و پس از سپری شدن بیست دقیقه از آغاز بازی "لوک" در مقابل حریف این دور خود باز هم حرکت شاه قلعه را چنین انجام داد.ناگهان حریف مرا به عنوان داور مسابقات صدا زد و ادعا کرد که "لوک" در انجام حرکت شاه قلعه ابتدا به مهره رخ دست زده است من با توجه به اینکه دردور چهارم این مسابقات چنین امری را درمقابل این بازیکن تجربه نموده بودم به این نتیجه رسیدم که بازیکن ابتدا رخ را لمس نموده، لذا او را مجبور به انجام حرکت رخ کردم."لوک" با اعتراض عنوان کرد که هدف او انجام حرکت شاه-قلعه بوده است و از اینکه نباید از دو دستش برای انجام این حرکت استفاده نماید اطلاعی نداشته است.من به او گفتم که استفاده از دو دست در انجام حرکت شاه-قلعه عیبی ندارد به شرط اینکه ابتدا شاه را لمس نمایید.او در حالی که اطمینان نداشت که کدام مهره را ابتدا لمس نموده است با رخ حرکت کرد.یک ونیم ساعت بعد او بازی را واگذار نمود.
سوال اول: با فرض اینکه در این بازی نظارت عالیه داور حاکم بوده است،آیا داور می تواند بازیکن را مجبور به انجام حرکت با رخ نماید؟
سوال دوم: آیا مشارکت داشتن در یک مسابقه هم به عنوان بازیکن و هم به عنوان داور اشکال دارد؟
سوال سوم: آیا تصمیم من جهت مجبور کردن "لوک" به انجام حرکت رخ صحیح بوده است؟
پیشنهاد شما در این مورد چیست؟ با تشکر فراوان."چارلز میائو از مالزی"
پاسخ سوال اول: بسیاری از داوران بر این عقیده هستند که بازیکن در چنین موردی باید ادعا نماید.اما من بر عقیده ای دیگر هستم،اگر داور در حین یک بازی شاهد نقض قوانین شطرنج باشد باید در آن دخالت کند.من نظر شما را به ماده 13.1 از قوانین شطرنج جلب می کنم:
"داور باید مراقبت کند که قوانین شطرنج دقیقاً مراعات می شود."
این بدین معنی است که داور باید در این مورد دخالت نماید و بازیکن را مجبور به انجام حرکت با مهره ای کند که آن را ابتدا لمس نموده است.
پاسخ سوال دوم: قانونی در مورد اینکه نمی توان هم به عنوان بازیکن و هم به عنوان داور در یک مسابقه مشارکت داشت، چیزی را تصریح نکرده است اما من برای پاسخ به شما از خود شما نقل قولی مطرح می کنم که می توان مسئلله ساز بودن این امر پی برد:
"من به دلیل اینکه داور مسابقه بودم و ممکن بود حریف از این ادعای من دل آزرده شود، صرف نظر کردم".
چگونه می توان به عنوان داور و بازیکن بازی خود را قضاوت کنید؟ چگونه می توانید اعای نقض قوانین کنید؟ چگونه می توانید در تنگی وقت بازی خود، بازیهای دیگر را قضاوت نمایید؟ دلایل کافی را می توان برشمرد که مشارکت در یک مسابقه به عنوان بازیکن و داور مسئله ساز است.
به عقیده من حضور افراد در مسابقات رسمی به عنوان داور - بازیکن امری غیر قانونی است اما در مسابقات باشگاهی می توان استثنائاتی را قائل شد اما در اینگونه مسابقات نه تنها پیشنهاد می شود بلکه شاید ضروری به نظر میرسد که فردی دیگر کار قضاوت بر بازی داور مسابقه را بر عهده بگیرد.
پاسخ سوال دوم: بله تصمیم شما با نظر به اینکه آقای "لوک" به منظور انجام حرکت شاه-قلعه، ابتدا رخ را لمس نموده ، درست بوده است.شما در بخشی عنوان کرده اید که انجام حرکت شاه-قلعه با دو دست اشکالی ندارد،اما باید خدمتتان عنوان نمایم که ماده 4.1 از قوانین شطرنج چیز دیگری را اظهار می دارد:
"هر حرکت باید تنها با یک دست انجام شود."
من در این مورد ماده قانونی دیگری در قوانین شطرنج که چیز دیگری را تصریح کرده باشد، سراغ ندارم.به هر حال باید پذیرفت که بخشی از ماده قانونی 4.4 دچار ابهام و گیج کننده است:
"اگر بازیکنی قصد انجام حرکت شاه-قلعه را با لمس شاه و یا شاه و رخ در یک زمان داشته باشد اما مجاز به قلعه رفتن در آن جناح نباشد باید حرکت قانونی دیگری را با شاه (که می تواند شامل حرکت مجاز شاه-قلعه در جناح دیگر باشد) انجام دهد.اگر بازیکن مجاز به انجام حرکت با شاه نباشد باید حرکت قانونی دیگری را انجام دهد."
در این مورد من قوانین شطرنج ایالات متحده آمریکا را ترجیح می دهم.من این را در اینترنت یافتم:
"قانون شماره 4 در مورد استفاده از یک دست در انجام حرکت و ساعت زدن چیز تازه ای را تصریح می کند.استثنایی وجود ندارد (تنها باید از یک دست در قلعه رفتن،زدن و یا گرفتن مهره،انجام حرکت استفاده شود و با همان دست ساعت را زد.)
متن کامل آن بدین شرح است:
"هر بازیکن باید با همان دستی که مهره را حرکت می دهد،ساعت را بزند،استفاده از یک دست هم درحرکت دادن مهره و هم درفشردن تکمه لازم اجرا است."
ضمیمه: " قانون استفاده از یک دست در حرکات بلیتز و همچنین قلعه رفتن و گرفتن مهره ها یکسان است."
این امری آشکار است و فیده باید اصلاحیه آن را در دوباره نویسی کتاب قوانین شطرنج در اصل متن قانون و نه حتی به عنوان ضمیمه، مد نظر قرار دهد.تنها چیزی که ذهن مرا به خود مشغول نموده است این نکته است که آیا این قانون در بازی بلیتز هم کاربردی است و یا من چیزی را از قلم انداخته ام؟
سوال: آقای "گیرت" عزیز آیا قانون تکرار سه مرتبه وضعیت بازی در وضعیتی قابل ادعا است که بگوییم در وضعیت تکرار اول و تکرار دوم، اسب جناح شاه و اسب جناح وزیر در خانه های منحصر به خود قرار دارند، و در وضعیت تکرار سوم اسبها جایشان را با یکدیگر عوض نموده اند.البته در هر وضعیت یک بازیکن مهره ها را حرکت می دهد.
مثال: می توان گفت که اسبی که در وضعیتهای ذیل مشخص شده، اسب جناح شاه می باشد.در تکرار وضعیت اول و دوم (دیاگرام اول) آن اسب در خانه f1 قرار دارد،اما در تکرار وضعیت سوم (دیاگرام دوم) در خانه h1 قرار دارد.آیا این وضعیت جهت تساوی قابل ادعا است؟ با تشکر " لی هنکدون از کانادا."
دیاگرام A
دیاگرام B
پاسخ: من نظر شما را به ماده 9.2 از قوانین شطرنج جلب می کنم.
"وضعیتهایی یکسان به شمار می روند که نوبت حرکت با همان بازیکن باشد،همان مهره ها با همان رنگ همان خانه ها را اشغال کرده باشند، وحرکتهای ممکن همه مهره های هر دو بازیکن همانند هم باشند."
وضعیتهایی یکسان به شمار نمی روند،پیاده هایی را که قبلاً می توان با آنپاسان گرفت دیگر نتوان به این صورت گرفت،هنگامی که شاهی یا رخی مجبور به حرکت باشد حق قلعه رفتن اگر وجود داشته باشد بعد از حرکت شاه یا رخ از دست خواهد رفت."
اگر شما از این وضعیتها سه تصویر تهیه کنید،هر سه تصویر باید یکسان باشند.این گفته درضعیتهای بالا صدق می کند.اما دو استتثنا با آنکه تصاویر وضعیتها یکسان باشد وجود دارد:
امکان دارد که در یک وضعیت یکسان، یک پیاده به صورت آن پاسان قابل گرفتن باشد.البته باید گفت که امکان ندارد که همان پیاده را بتوان با یک پیاده یکسان به صورت آنپاسان در وضعیتهای دوم و سوم گرفت.
امکان دارد که در وضعیت اول یک بازیکن امکان قلعه رفتن را داشته باشد..اما در وضعیتهای دوم و سوم حرکت قلعه رفتن به همان روش در وضعیت اول، امکانپذیر نیست. به عنوان مثال یک بازیکن، شاه و یا رخ و یا دو رخش را حرکت داده باشد.به معنی دیگر: گزینه قلعه رفتن پس از وضعیت اول تغییر می کند.
در این دو وضعیت، پوزوسیونها را نمی توان یکسان نامید با آنکه تصاویر گرفته شده یکسان می باشند.
سوال: با سلام. در لیگ برتر جمهوری چک ما با این مسائل روبرو شدیم:بازیها با کنترل زمانی 90 دقیقه برای 40 حرکت به اضافه30 دقیقه برای مابقی بازی با احتساب 30 ثانیه پاداش حرکت از اولین حرکت مورد محاسبه قرار می گرفت.
بازیکن سفید بازی را در حرکت 49 باخت زیرا که ساعتش زمان صفر را نشان می داد.پس از دقایقی بازیکن بازنده اعتراض می کند که ساعت اشکال داشته است و زمان اضافی به ازای هر حرکت را نمایش نداده است.
پس از آن با محاسبه مقدار زمان تفکر اصلی و همچنین با میزان افزایش زمان به ازای حرکات انجام شده و مقایسه آن با میزان زمان انجام بازی، این نتیجه حاصل شد که اعتراض بازیکن صحیح بوده است و ساعت میزان زمان اضافی به ازای انجام حرکات را به مقدار زمان بازیکن نیفزوده است..
او شرح می دهد که بر طبق ماده 6.2 الف از قوانین فیده هنوز دارای 4 دقیقه و 30 ثانیه زمان می باشد و با توجه به 9 حرکت انجام شده باید 9 افزایش زمان به ازای هر حرکت در کنترل زمانی دوم را دریافت می کرده است که با توجه به عیب ساعت چنینن نشده است.آیا ادعای این بازیکن در صورتی که در جین بازی پرچم ساعتش افتاده است صحیح می باشد؟ نظر شما در این مورد چیست؟ "پتر زاروبا از چک."
پاسخ: من برای پاسخ شما از ماده 6.10 قوانین فیده نقل می کنم:
"اگر در حین بازی معلوم شود که تنظیم زمان یک یا هر دو ساعت ناصحیح بوده است،هر یک از بازیکنان یا داور باید بلافاصله ساعت ها را متوقف کنند.داور باید وضعیت صحیح زمان را اعمال و زمان ها و حرکت شمار را تنظیم کند.داور باید به هنگام تعیین وضعیت های صحیح زمان قضاوت عالیه اش را اعمال کند".
بسیار حیف شده است که بازیکن، این بازی را باخته است، اما ادعای او خیلی دیر انجام شده است،همانطور که در این ماده قانونی به صراحت عنوان شده است تنها اگر در حین بازی مشخص شود که زمان بازی به صورت نا صحیح تنظیم شده است تنها داور باید امکان تنظیم زمان صحیح را اعمال کند.این همیشه برای من نکته ای تعجب انگیز بوده است که داوران در حین انجام بازیها ، ساعتها را کنترل نمی کنند.در حقیقت این امر همیشه توسط بازیکنان انجام می شود.با افزایش 30 ثانیه زمان به ازای هر حرکت، محاسبات زمان بسیار ساده می باشد.
ضمیمه: پاسخ من به این سوال براساس نامه الکترونیکی بوده است که دریافت نموده ام و بنا بر اظهارات بازیکن سفید که پس از چند دقیقه از اتمام بازی اعتراضش را عنوان نموده است که به عقیده من این اعتراض پس از بازی و نه در طول بازی عنوان شده است.
در طول مسابقات اخیر تاتا استیل در ویک آنزی استاد بزرگ "جانسا" از جمهوری چک همین پرسش را با من مطرح نمود.وی همین سوالی را که آقای "زاروبا" مطرح کرده بود را عنوان نمود اما مرا از این امر که بازیکن سفید درست پس از افتادن پرچم ساعت، اعتراضش را مطرح نموده است مطلع نمود.اگر اینگونه بوده است،اوضاع فرق می کند،پس از آگاهی از این امر که بازی تمام نشده بوده است، ماده قانونی 6.10 را جهت پاسخ به این سوال مد نظر قرار دادم.
.
در صورتی که شما سوالاتی در زمینه داوری شطرنج در ذهن دارید، می توانید با ارسال سوالات خود از طریق پست الکترونیکی به "گیرت گیسن" داور بین المللی شطرنج ، پاسخ سوالات خود را دریافت نمایید.(کلیک کنید)
ما را از انتقادات ، نظرات و پیشنهادات سازنده خود بی بهره نسازید:
shatranjian@yahoo.com
توجه: لطفاً امانتدار باشیم." استفاده از این مطلب در پایگاههای خبری شطرنج ، تنها با عنوان نام مترجم، غلامرضا خواجویی نژاد و به نقل از پایگاه شطرنجیان بلا اشکال می باشد و هرگونه استفاده و بهره برداری دیگر همچون نشر مطلب به عنوان صفحات چاپی در مجلات و کتب چه به صوررت مجازی و یا غیر مجازی ، تنها با اجازه کتبی از مترجم آن امکانپذیر است."
مرتبط:
نقل از سایت شطرنجیان